Mehmet Özay 21.10.2025
4 Ekim’de iktidardaki Liberal Demokrat Parti’de (Liberal
Democrat Party-LPD), başkanlığına seçilen Sanae Takaichi, alt kamara’a bugün
yapılan oylama sonrasında, ülkenin yeni başbakanı olarak ilân edildi.
LPD’de yaşanan başkanlık değişimin ardından, Sanae
Takachi yeni bir koalisyonla hükümeti başarıyla kurdu.
İktidar söylem ve değişim
‘Demir lady’ lakaplı Takaichi’nin, ‘ultra milliyetçilik
söylem ve sembolik eylemlerinden’ ziyade özellikle, ekonomi alanında önemli adımlar
atması bekleniyor.
Bu noktada, Sanae Takachi, 4 Ekim’den bu yana
başbakanlığa hazırlanırken, iktidar olmanın gerekliliğini anlayarak söylem ve
eylem geliştirdiğine tanık olunuyor.
Örneğin, Çin’le ilişkiler konusunda rasyonel yaklaşımda
bulunurken, geçen hafta milliyetçi ruhun sembolizmi olan Yasukuni Tapınağı’nda
geçen hafta yapılan törene katılmamasıyla, ülke siyaset dünyasına ve kamuoyuna
önemli bir mesaj vermiş gözüküyor.
Ve bu gelişmelerin ardından bugün, Sanae’nin başbakan
olarak atanmasına, Tokyo borsası zirve yaparak oldukça önemli bir tepki vermesi,
iş çevrelerinde beklentinin olumlu ve yüksek olduğunun ifadesi olduğuna kuşku
yok.
Kadın başbakan ve birlik
Japonya’da, son beş yıldır devam eden siyasi türbülasyon
nihayet, bir kadın başbakan’la yeni bir evreye girme yolunda.
Özellikle, iktidar partisi LPD’de, yaşanan yolsuzluklar, seçmenlerde
ve ardından, parlamentoda güven kaybına yol açarken, son beş yılda üç parti
başkanı ve dolayısıyla, başbakanın değişmesine neden oldu.
64 yaşındaki Sanae Takachi, alt kamarada yapılan ilk oylamada,
başbakan olmasını sağlayacak oyu almayı başardı.
Üst kamaranın da yeter oy vermesinin ardından, Sanae Takaichi,
İmparator’un huzurunda ülkenin yeni başbakanı olarak atanarak resmen göreveine
başlayacak.
Sanae Takaichi, parlamentoda başbakan seçilmesinin
ardından, sabık başbakanlar Shigeru Ishiba ve Fumio Kishida’ ile yan yana fotoğrafı,
parti içi disiplin ve birliğe işaret ettiğini söyleyebiliriz.
Bu gelişmenin, önümüzdeki süreçte Parlamento’da da
yansımasını sunacağını ileri sürebiliriz.
Yeni ittifak
İktidardaki LPD ve küçük ortağı Koemi, son bir yıldır yapılan
iki seçimin ardından, parlamentoda üçte ikilik çoğunluğu kaybetmişti.
Bugün alt kamarada yapılan başbakanlık seçimi, bu nedenle
önemli bir başarı olarak kabul ediliyor.
4 Ekim’de LPD bünyesinde yapılan parti başkanlığı
yarışını diğer dört erkek adaya karşı başarıyla önde tamamlayan Sanae’nin
ikinci sınavı, onun bir anlamda başbakanlık yolunu da açacak olan yeni bir
ittifak arayışına girmesi oldu.
10 Ekim’de LPD’nin uzun dönemdir iktidar ortağı okan
Koemi yönetimi, Sanae Takachi’nin “ultra” olarak değerlendirilen siyasal bakış vizyonu
nedeniyle ittifaktan ayrılma kararı aldı.
Bu gelişmeyi, LPD içerisinde yaşanan başkanlık değişimi sonrasında,
parlamentoda iktidar yapısının da, önemli bir değişime konu olmasını getirecek
bir süreç olarak değerlendirmek gerekir.
Azınlık hükümetine konu olan LPD+Koemi iktidarının, Sanae’nin
başbakanlığını tehlikeye atacağını göz ardı etmek mümkün değildi.
Bu nedenle, Sanae, LPD kurmaylarıyla parlamentoda yeni bir
ittifak ortağı arayışında kararı, yıldızı parlayan ve aynı zamanda reformcu söylemin
sözcüsü olarak da adlandırılan Japonya Yenilenme Partisi (Japan Innovation
Party-JIP) buldu.
Kabineye yeni isimler
Japonya’da yeni kabinenin en önemli özelliğini, birilk
kabul edilen başbakan’ın kendisi yani, Sanae Takaichi oluşturduğuna kuşku yok.
Batılı anlamda bir feminist ya da katı/radikal bir
feminist olarak kabul edilemeyecek olan Sanae Takaichi, diğer politik
görüşlerinin aksine, daha orta yolcu bireğilim izleme yanlısı olduğunu söylemek
mümkün.
Öyle ki, hem, partisi LPD’de ve hem de, iktidar
yapılaşmasında toplumsal cinyiset olgusunu anlamlı bir şekilde gözetme yanlısı
bir politika izliyor.
Bu çerçevede, siyasal gözlemciler Japon siyasetinde
temsiliyet noktasında, Kuzey Avrupa ülkelerine benzer bir gelişmeyi
öngördükleri anlaşılıyor.
Sanae Takaichi parlamentoda başbakan seçilmesinin
ardından, açıkladığı kabinede iki bayan bakan yer alıyor.
Bunlar, Maliye Bakanı Satsuki Katayam ve Ekonomik
güvenlikten sorumlu bakan Kimi Onoda. Bu iki kadın siyasetçiye ilâve olarak, kabine
sekreterliğini de bir Minoru Kihara üstlendi.
Umutvar gelecek
Japonya bir anlamda, karizmatik lider Şinzo Abe’nin
sağlık sorunları nedeniyle siyasetten çekilmesi ve ardından, suikaste kurban
gitmesiyle önemli bir psikolojik gerileme uğradı.
Bu durum, iktidar partisinde belki de bir anlamda var
olan dengeleri sarsarken, iktiar olmanın getirdiği doğal bir sonuç olarak, yapılan
seçimlerde parlamentoda da güvenoyunu ve de çoğunluğu kaybetti.
Bugün ise, Japonya siyasetinde Sanae Takachi ile yeni bir
evrenin başladığını söylemek yanlış olmayacaktır.
Sanai Takaichi’nin önce iktidar partisi LPD’de başkan ve
ardından başbakan olarak seçilmesi Japonya’da siyasi istikrarsızlık yerini
dengeye bırakma yolunda olduğunun işaretidir.
Her ne kadar gözler öncelikle iç iyaset, ekonomi,
toplumsal sorunlara odaklanmış gözükse de, Sanai Takaichi başbakanlığında Doğu
Asya, Asya-Pasifik ve küresel gelişmeler yeni hükümetin ne tür tepkiler ve
katkılar sağlayacağı izlenmeye değer olacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder