İsviçre ve Malezya arasında serbest ticaret anlaşması / FTE between Switzerland and Malaysia

Mehmet Özay                                                                                                                             06.07.2025

İsviçre-Malezya ilişkileride yeni dönem...

Haziran ayı sonlarında iki ülke arasında yapılan serbest ticaret anlaşması ile iki ülke arasındaki ekonomi, ticaret, finans, yatırım ve AR-GE alanlarında yeni bir döneme giriliyor.

Bu gelişmenin, her iki ülke açısından stratejik bir öneme sahip olduğu ortada.

Bu işbirliği, belirsizliklerin hakim olduğu bir dönemde, Malezya hükümetinin ekonomi, yatırım ve ticaret alanlarında yeni partnerler arayışının bir sonucu kabul edilmelidir.

İsviçre

Orta Avrupa ülkesi İsviçre’nin Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’ne mensup Malezya Federasyonu olan ilişkileri özellikle endüstri, yatırım ve eğitim alanlarında dikkat çekici bir nitelik arz ediyor.

Avrupa’nın finans merkezlerinden ve gelişmiş ülkeler arasında yer alan İsviçre’nin, gelişmiş bir ülke seviyesine ulaşmasında, ticaret ve bu ticareti yönetin finans ve yarıtım süreçlerinin rolü olduğuna kuşku yok.

Tarihsel olarak Orta Avrupa ve Güney Avrupa arasında geçiş noktasında bulunması bu ülkeyi, çeşitli açılardan avantajlı kılarken, özellikle finans yönetimi konusundaki girişimleriyle bugün dünyanın sayısı merkezleri arasında yer almasını olanaklı kılıyor.

Sanayi, ticaret ve endüstri bakanlığınca yapılan açıklamada, diğer üç Avrupa ülkesi, yani Norveç, İzlanda ve Liechtensein’ın yanı sıra, İsviçre ile de geçtiğimiz Haziran ayı sonlarında, Norveç’in Tromso şehrinde yapılan toplantılar sonrasında, serbest ticaret anlaşması imzalandı.

Malezya’da hükümetin, Avrupa’nın bu coğrafi ve siyasi etkileriyle gayet sınırlı ülkeleriyle yakınlaşmak istemesinin ardında teknolojik gelişmişlikleri, yatırım kapasitelerinin büyüklüğü gibi özellikle öne çıkıyor.

Benzer bir duruma bugün, İsviçre-Malezya ilişkilerinin yeni bir ivme kazandığı dönemde de rastlandığını söylemek gerekiyor.

Dinamik alanlar: palmiye ürünleri

Bu gelişme, İsviçre-Malezya ilişkilerinde önümüzdeki dönemde sadece, yatırımlar ve ticaret ağının genişlemesi şeklinde gelişmelerle sınırlı olmayacak.

Aksine, özellikle, palmiye yağı temelli araştırma-geliştirme çalışmalarına İsviçre’nin kayda değer katkısının gerçekleşeceği teknoloji ve bilgi tranferi gibi alanlar ortaya çıkacaktır.

Özellikle, son yıllarda Avrupa Birliği’nin palmiye plântasyonları ile çevre korumacılığı arasında ters orantılı gelişmeleri dikkate alarak gündeme getirdiği ciddi sınırlamala, İsviçre gibi teknoloji merkezi bir ülkenin katkılarıyla aşılmaya çalışılacaktır.

Endüstriyel tarım

İsviçre açısından bakıldığında, endüstriyel tarım ürünleri zengini Malezya’daki yatırımları, yerinde üretim ve dağıtım süreçlerini gündeme getiriyor. Palmiye yağı, kakao, şeker kamışı, kauçuk vb. ürünler teşkil ediyor.

Örneğin, İsviçre merkezli Nestle firması, önde gelen ürünleri arasında gösterilen Kitkat çikolatanın ana kaynağını, Malezya’nın Borneo Adası’ndaki bölgesinde üretilen kakao oluşturuyor...

Ticarette akışkanlık

Son yıllarda gümrük tarifeleri merkezli küresel ticaret ilişkilerinin egemen olduğu söylemlere karşın, Malezya İsviçre ile yaptığı anlaşmada, ihraç ürünlerinin yüzde 90’dan fazlasını vergiye tabi tutulmayacağına vurgu dikkat çekiyor.

İsviçre, Malezya’dan ithalâtının yüzde 85’lik bölümünü elektrik, elektronik, bilimsel ekipman, metal ürünler, plastik ve plastik temelli ürünler teşkil ediyor.

2024 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi, yaklaşık 12.2 milyar Malezya Ringgiti olarak gerçekleşti...

Bu ülkenin Malezya’ya yatırımları ise teknoloji alanlarında olmasıyla dikkat çekiyor. İsviçre, diğer iki ülke yani Norveç ve Liechtensein ile birlikte yapıtırlarının oranı 14.2 milyar Malezya Ringgiti. 

Söz konusu bu yatırımların Malezya’ya bir diğer önemli getirisi ise, 24 bin civarında oluşan istihdam hacmi oluşturuyor...

Kapasite geliştirimi

Bu ekonomik ve ticaret odaklı gözüken yakınlaşmanın ‘yumuşak alanını’ ise sektörler arası işbirliği ve çalışanların bilgi, üretim kapasitelerinin artırılması oluşturuyor.

Yapılan anlaşmada bu alanı kapsayan bölümler, önümüzdeki dönemde Malezya’da muhasebecilik, aditörlük, avukatlık, fizyoterapi, hemşirecilik vb. profesyonel meslek gruplarının İsviçreli partner kurumlarla yapılacak işbirlikleri sayesinde niteliklerinin artırılması konusunda önemli bir adım kabul ediliyor.

Üniversiteler arası işbirliği

Malezya’nın önde gelen özel üniversiteleri arasında bulunan Malezya Petronas Üniversitesi ile Güneydoğu Norveç Üniversitesi ile Stavanger Üniversitesi arasında da bir anlaşma imzalandı.

Buna göre, ilgili yüksek öğretim kurumlarının hidrojen teknolojisi, petrol, gaz, denizcilik ve gemcilik ile yenilebilir enerji alanlarında yakın işbirliği ile önemli araştırma ve geliştirme süreçlerinin ortaya çıkması hedefleniyor.

Yukarıda dikkat çekilen işbirliği alanlarını, son dönemde sıklıkla duyduğumuz ‘belirsizlikler’ döneminde coğrafyi ve siyasal etkileri bakımından sınırlı kabul edilen ülkelerin alternatif arayışlarının sonucu olduğunu söylemek mümkün.

İsviçre’nin Güneydoğu Asya ile olan ilişkilerini bu anlamda 19. yüzyıla dayandığını söylemek belki bugün başta Singapur ve Malezya ile olan ilişkilerini anlamaya yönelik önemli bir adım niteliğindedir.

19. yüzyıl her açıdan yüksek sömürgecilik olarak anılırken, siyasal gelişmelerin yanı sıra ve ötesinde, küresel ticaret ve buna paralel olarak yatırımlar giderek atış gösterdiği görülür. Bu sürecin en iyi anlaşılacağı coğrafyalardan biir Güneydoğu Asya toprakları olduğuna kuşku yok.

Temelde bölgenin sahip olduğu yer altı ve yer üstü kaynaklarının, küresel suyollarının önemli kesişim noktalarını teşkil etmesi, düşük yoğunluklu nüfusu vb. gibi faktörler, adına sömürgeci denilen Batı Avrupa toplumlarının bölgedeki faaliyetlerinin dayanak noktasını oluşturuyordu.

Bununla birlikte, adına temel literatür eserlerinde rastlanmayan İsviçre’nin tıpkı Danimarka, İsveç gibi Güneydoğu Asya topraklarına gelişinde temel faktör, bölgenin ekonemik açıdan gelişme kaydetmeye başlaması olmuştur.

Bu ülkelerin özellikle de, İsviçre’nin bugün Malezya ile olan güncellenen ve geliştirilen ilişklerinin 19. yüzyılın doğrudan bir devamı olduğu ortada.

Bu durum, ilgili ülkelerin tarihsel derinlik ve önemlerini koruduklarını ve günümüz koşullarındaki sadece siyasal değil, ekonomik, ticari, yatırım, finans gibi alanlarda tarihsel bir devamlılıkla ilgili alanlara yaklaştıklarını ortaya koyuyor.

Haziran ayı sonunda varılan serbest ticaret anlaşmas, ASEAN’ın 5. büyük ekonomisi Malezya ile özellikle İsviçre arasında ekonomi, teknoloji, yatırım vb. süreçler açısından yeni bir evreye girilmesi anlamı taşıyor.

https://guneydoguasyacalismalari.com/isvicre-ve-malezya-arasinda-serbest-ticaret-anlasmasi-fte-between-switzerland-and-malaysia/