"Keşmir sorunu ve Türkiye'nin bölge politikası"

Mehmet Özay                                                                                                                          01.06.2025

Bu yazı “Derintarih” Haziran sayısı için hazırlanmıştır/This paper was written for “Derintarih”.

22 Nisan’da Hindistan’a bağlı Keşmir’de Pahalgam turistik bölgesinde düzenlenen saldırıda 26 Hindistan vatandaşının hayatını kaybetmesi üzerine, Pakistan ve Hindistan arasında gelişme gösteren çatışma süreci sadece, bu iki ülke ile sınırlı olmayan tepkilerin ve gelişmelerin ortaya çıkmasına neden oldu.

Türkiye de bu ülkelerden biri… Bunu,  Yeni Delhi yönetiminin Pakistan ve Özgür Keşmir’de sivillere yönelik füze saldırıları sonrası, Türk makamlarının ortaya koyduğu tepkide gözlemlemek mümkün.^[1]

Hindistan yönetimi, saldırısı Hindistan’ın ulusal güvenliğine yönelik bir saldırı olarak yorumladı. Ve saldırıdan, tıpkı öneki yıllarda yaşanan benzeri saldırılarda olduğu üzere Pakistan yönetimini suçlarken, başbakan Narendra Modi’nin “nerede olurlarsa olsunlar saldırıyı düzenleyenlerin peşini bırakmayacakları” ve “her terörist ve takipçilerini cezalandıracakları” yönündeki sert açıklaması,[2] açıkçası Hindistan kamuoyunun hissiyatını teskine yönelik sıradan bir politik mesaj değil. Aksine, bu açıklama akıllara, ABD’de başkan George W. Bush’un 9/11 saldırıları sonrasında küresel düzeyle terör avcılığı söyleminin bir benzeri olduğunu getiriyor. Bu yaklaşım, ulusal güvenlik eksenli ve teröre cevap mahiyetinde olması nedeniyle dikkat çekicidir. Bu yaklaşımın, belirli bir siyasal tutumun ve gelişmenin öncüsü olan bu açıklamanın söylem düzeyinde kalmadığı, Pakistan’a bağlı Keşmir bölgesi ve Pakistan sınır ötesine yönelik füze saldırıları ile ortaya kondu. Bu gelişme, hiç kuşku yok ki, iki taraf arasında yaşanan gerilimin bölgesel boyuta taşınması anlamına geliyordu.

Türkiye’nin iki ülke ile ilişkilerinde ya da Türkiye’nin, bu iki ülke ile olan politikalarının ilgili iki ülke yönetimlerince yorumlanmasında Keşmir sorunu şüphesiz ki belirleyici oluyor. Bu noktada, Türkiye’nin iki ülke ile ilişkilerinde, sürecin nasıl belirlendiğine dair örneklerden biri, Jammu-Keşmir’e bağlı Pahalgam’da 22 Nisan’da gerçekleşen saldırı sonrasında yaşanıyor…

Yazının tamamı için lütfen bakınız / For the rest of the paper, please see:

Özay, Mehmet. (2025). “Türkiye’nin Bölge Politikası ve Keşmir Sorunu”, Derin Tarih, (Haziran), 70-76.