Patani Coğrafi Sınırları ve Yerleşim

Tarihte Patani Sultanlığı’na bağlı olan ancak 1909’da Siam Krallığı’na devredilen bölge günümüzde güney eyaletleri olarak zikredilmektedir. Bu bölge içerisinde yer alan Patani, Yala, Narathiwa şehirleri ilgili tüm araştırmalarda zikredilmektedir. Patani Malaylarının yaşam sürdükleri bölgeler içerisinde Songkla ve Satun da yer almasına rağmen, aradan geçen sürede ‘Taylaştırma’ yani Tay milliyetçiliğinin yoğun baskıları sonucu başat kültür kodlarında yaşanan değişimler nedeniyle bazı araştırmalarda zikredilmemektedir. Bu iki şehirde, yaşanan iç göçlerin ve merkezi hükümet politikalarının etkisiyle Budizm ve İslamiyet kültür izlerinin içiçe geçtiği ileri sürülmektedir.[1]

Patani bölgesi, yaklaşık 20.000km2’lik alanı kaplar.Kuzey-güney ekseninde uzanan dağ silsilesinin bir ucu buraya ulaşırken, güneye inildikçe özellikle Narathiwa’da ormanlarla kaplı yükseltiler başgösterir.Geniş düzlüklerin kapladığı Patani bölgesi bir yanıyda Güney Çin Denizi, öte yanıyla Bengal Körfezi’ne açılmaktadır.Tropik iklim özellikleri gösteren bölgenin temel tarım ürünü çeltik olup, çeşitli tropik ürünler de yetiştirilmektedir.Balıkçılık, ormancılık halkın diğer geçim kaynaklarını teşkil etmektedir.[2]

Malay toplumlarının coğrafi dağılımları dikkate alındığında Patani’yi Malayları da benzer şekilde yaşam alanlarını su yolları üzerinde seçtikleri görülür. Öyle ki, bu su yolları bir yandan iç bölgelerdeki tarım alanlarına ulaşımı sağlarken, bir yandan da döneminin uluslararası ticaretinde başat rol oynayan liman şehirlerini içine alıyordu. Bu anlamda Patani coğrafyası kendine özgü nitelikler içerir. Öyle ki, kuzeyinde hem ırk hem din olarak farklı bir toplumsal yapı yani Budist Siam Krallığı, güneyinde ise Malay dünyasının farklı kültürel dokuları yer alıyordu. Patani’nin geniş sahil şeridinin Güney Çin Denizi’ne bakması bu sultanlığı kuzeyle ilişkiler bağlamında Siam Krallığı sınırlarının ötesinde, Vietnam ve Çin’e kadar uzanan bir genişlik sergiliyordu. Güney rotasında ise bugün Kelantan ve Terengganu Eyaletleri’nin bulunduğutopraklarda Singapur ve Cava Adaları etkileşim sahasının genişleme noktaları olarak dikkat çekiyordu.Bu coğrafi yapı ve su yolları vasıtasıyla gerçekleştirilen ticari faaliyetler Patani’yi dünyaya açık, dinamik bir toplum yapısına sahip bir coğrafya kılıyordu.

Nüfus ve Dil

Patani Malay Müslümanlarının nüfus yapılarıyla ilgili sağlıklı bilgilere ulaşmak mümkün değildir.Bununla birlikte, değişik tarihlerde yapılan araştırmalarda farklı rakamların ortaya konduğu görülmektedir.

Örneğin, 1970 nüfus sayımında genel nüfus içerisinde 1.3 milyon ile %4’lük bir kesimi oluşturuyordu.Ulusal İstatistik Merkezi’in 1999 verilerine göreyse ülkede toplam Müslüman nüfusu 3.220.233 olup yaklaşık %5.2’lik bölümü kapsamaktadır.[3] 2005 yılında yapılan bir çalışmada Patani Müslümanlarının beş milyonu aşkın bir nüfusu teşkil ettiği ileri sürülmektedir.[4] Bu %4 ila 5’e tekaül eden Müslüman nüfusun yaklaşık %80’iülkenin güneydeki dört eyalette yaşam sürmektedir. Patani Malay Müslümanları ülkede, ki Müslüman oranının %90’ını teşkil ederken,[5] diğer geri kalan %10’luk kesimi ise Tay Müslümanları veya Patani başta olmak üzere tarih boyunca Malay dünyasından Tayland’ın başka bölgelerine göç etmiş Müslüman kitleler oluşturmaktadır. Örneğin, Siam Krallığı’nın 1821 yılında Kedah’da[6] askeri güç kullanarak siyasi hakimiyet tesis etmesinin ardından önemli sayıda Malay Müslüman nüfusunu Bangkok ve Nakorn’a ‘sürgün’ ettiği bilinmektedir.[7]

Patani halkı, Malay dil grubuna mensup olup gündelik yaşamlarında bu dili kullanmaktadırlar.Dil unsuru, içinde yer aldıkları Tay siyasi ve kültürel yapısı içerisinde Malay aidiyeti ediniminde önemli araçlardan biri konumundadır.Öyle ki, Malayca konuşmak Müslüman olmakla dolayısıyla Patanili olmakla eş anlamlı hale gelmektedir.[8]

---

[1]Andrew D.W.Forbes. (eds.). (1988). The Muslims of Thailand, Vol. 1, Historical and Cultural Studies, Centre for Southeast Asian Studies, Bihar (India): Soma Rkasan, s. i.

[2]Srisak Vallibhotama, Pises Jiajanpongs, Dhida Saraya. (1991). ”Siam before the Fourteenth Century”, In Essays in Thai History, (eds.) Varunyupha Snidvongs, Southeast Asian Studies Program, Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, s 5.

[3]Supara Janchitfah. (2003). Violence in The Mist: Reporting on the Presence on Pain in Southern Thailand, Bangkok: Kobfai Publishing Project, s. 81-2.

[4]Ibrahem Narongraksakhet. (2008). “Educational changes from 1960s  to 2008 and Their Impacts Upon Educational Provision in Southern Border Provinces of Thailand”, First Malaysia-Thaliand Joint Educational Research Conference, 17-20 Novemer, Ministry of Education Malaysia, Ministry of Education Thailand, Selangor Malaysia, s. 115.

[5]Louis Golomb. (1985). An Anthropology of Curing in Multiethnic Thailand, Illinois Studies in Anthropology, No. 15, Urbana: University of Illinois Press, s. 8.

[6]Günümüzde Malezya’nın kuzeyinde yer alan bir Eyalet.

[7]John Anderson (1965), “Considerations on the Conquest of Quedah and Perak by the Siamese”, In Political and Commercial Considerations Relative to The Malayan Peninsula and the British Settlements in the Straits of Malacca 1824, Journal of the Malayan Branch of the Royal Asiatic Society, Vol. 35, Pt. 4, (No. 200), Singapore: MBRAS Malaysia Printers, s. 2; Kobkua Suwannathat-Pian. (1988). Thai-Malay Relations: Traditional Intra-Regional Relations from the Seventeenth to the Early Twentieth Centuries, Singapore: Obford University Press, s. 71, 84.

[8]Ibrahem Narongraksakhet. (2008). “Educational changes from 1960s  to 2008 and Their Impacts Upon Educational Provision in Southern Border Provinces of Thailand”, First Malaysia-Thaliand Joint Educational Research Conference, 17-20 November, Ministry of Education Malaysia, Ministry of Education Thailand, Selangor Malaysia, s. 115.

>Th�&ua�P� ��� of Tome Pires: An Account of the East, From the Red Sea to Japan, Written in Malacca and India in 1512-1515, Vol. 1, New Delhi: Asian Educational Services.

[5]Bkz.: Naqib Al-Attas. (2011). Historical Facts and Fiction, Johor Bahru: UTM Publication House. 

[6]; Ibrahim Syukri (2002), s. 32, 34.

[7]A. Teeuw&D.K.Wyatt. (1970). Hikayat Patani: The Story of Patani, The Hague-Martinus Nijhoff, s. 151, 154-5..

[8]Bougas, Wayne A. “Patani in the Beginning of the XVII Century”, Archipel, Volume 39, 1990, s. 115.

[9]Louis Golomb, s. 10. 

[10]Chusiri Chamoraman. (1988). “A Group of Thai Muslims Who Were Amongst the Earliest Settlers of Songkla”, In The Muslims of Thailand, Vol. 1, Historical and Cultural Studies, (eds.) Andrew D.W.Forbes, Centre for Southeast Asian Studies, Bihar (India):Soma Rkasan, s. 47. 

[11]Wayne A. Bougas “Patani in the Beginning of the BVII Century”, Archipel, Volume 39, 1990, p. 115; D.G.E. Hall, A History of Southeast Asia, 4^.Baskı, Hampshire: MacMillan, s. 339.