PATANİ -Pondoklar ve Şiddet?

Bangkok yönetim çevrelerinde, Hacı Sulong’nun mücadelesinde pondok liderleriyle ortak hareket etmesi, etkisi bugüne kadar sürecek bir algının ortaya çıkmasına neden olmuştur. 1969 yılından başlayarak okul öncesi eğitimde Tay eğitim politikalarının[1]kayda değer bir neden olarak ortaya çıktığına kuşku yok.Özellikle 2001’den sonra bölgede faaliyet gösteren pondokların ‘eğitim sistemine entegrasyonu’ konusunda büyük çabalar sarf edilmiştir.Bugün dahi bu konuda önemli sıkıntılar olduğu bilinmektedir. En azından bazı pondok hocaları merkezi hükümetin maddi yardımları bu kurumların Milli Eğitim politikalarına adaptasyonu şartına bağlamalarının kabul edilemeyeceğini dile getiriyorlar. Bu entegrasyon çabalarının pondok eğitim sisteminin yapılanması ve hedefleri ile uyuşmadığı görüşündeler.[2]Buna rağmen, aşağıda görüleceği üzere pondokların dönüşüm süreci devam etmektedir.

Merkez güçler, 2004’den itibaren başlayan yeni şiddet dalgasının ardında da geleneksel eğitim kurumlarının varlığını ileri sürmüştür. Burada, özellikle 9/11 vak’asının Güneydoğu Asya’daki özellikle azınlık konumundaki Müslüman toplumlarını etkilediği ve bu bağlamda Patani bölgesinde ve halkı üzerinde de yeni politikaların uygulamaya geçirilmesine neden olduğu vurgulanmalıdır. Bunda sadece bölgedeki ilgili ülkelerin siyasi karar mekanizmaları değil, uluslararası çevrelerin dünyada bloklaşmaya neden olan, bir anlamda tehditkâr/zorlayıcı yaklaşımının rolü göz ardı edilemez. Bu bağlamda, ortaya çıkan bu ‘koalisyon’ ortamında Bangkok yönetiminin de yer aldığını söylemek yanlış olmayacaktır.[3]Buna eniyi örnek, ASEAN Genel Sekreterliği de yapmış olan Surin Pitsuwan’ın dile getirdiği üzere, 2003 yılında Washington’da Thaksin-Bush görüşmesi öncesinde Narathiwat’da geleneksel İslami öğretim kurumu hocalarından birkaçının tutuklanmalarıdır.Pitsuwan, bu olayın bölge Müslümanlarının tepkisini çektiğini ve ardından istenmeyen gelişmelerin yaşandığını vurguluyor.[4]Bu vakıadan kısa bir süre sonra bölgede araştırma yapan ekibin bulguları Pitsuwan’ı destekler mahiyettedir.Aralarında Dr. Waemahadi Wae-dao gibi profesyonel ve toplum yararına çalışanların da içinde bulunduğu bu tutuklamaların haksız olduğu, toplumda saygın kişilerin bile nedensiz yere tutuklanabildiği bir yerde herkesin güvenlik sorunu yaşadığı ve ortada bir genellemeci yaklaşımın hakim olduğu ortaya konuyor.[5]

Merkez güçler, modern eğitim kurumları vasıtasıyla Patani Müslümanların aidiyet algısını değiştirme uğraşıgündemden düşmemiştir.Benzeri toplumlarda gözlemlendiği üzere, ulusal kimlik inşasının en önemli oyutunu teşkil eden ‘dil’ olgusu birbirini tekrar eden safhalarla etnik gruplar üzerinde baskı aracı kılınmıştır.[6]Bu süreçte, aileler çocuklarının Malay dili ve İslam dini öğretiminden uzak kalmalarını gerekçe göstererek Tay eğitim kurumlarına veya Tay Milli Eğitim Bakanlığı’nın uygulamalarını yürürlüğe koyan okullara göndermede isteksiz davranmışlardır. Bunun yerine, dil, din ve kültürel dayanakları bağlamında çok daha yapısal öneme sahip pondokları tercih etmişlerdir. Özellikle, ilköğretim sonrasında pondoklara devam eden çocukların Tay dili zaafiyeti başgöstermesi[7]Tay yönetiminin pondoklara yönelik negatif algısının dayanaklarından bir diğeridir. Bu pondoklara devam eden çocukların Tay dil, kültür ve sosyal yaşamına katılımı ve katkısının neredeyse yok denecek seviyede oluşu merkez için kabul edilebilir bir durum değildir.

---

[1]Denniz Walker, s. 139.

[2]Supara Janchitfah. (2003). Violence in The Mist: Reporting on the Presence on Pain in Southern Thailand, Bangkok: Kobfai Publishing Project, s. 61.

[3]Kusuma Snitwongse. (2002). Southeast Asia in 2001: A Paradigm in Transitino?”, In Southeast Asian Affairs 2002, Singapore: ISEAS, s. 3. (syf: 3-26)

[4]Surin Pitsuwan. (2006). “Keynote Address-The Cosmology of the Southern Conflict”, In Understanding Conflict and Approaching Peace in Southern Thailand, (eds.) Imtiyaz Yusuf&Lars Peter Schmidt, Bangkok: Konrad Adenauer Stiftung, s. 290.

[5]Supara Janchitfah. (2003). Violence in The Mist: Reporting on the Presence on Pain in Southern Thailand, Bangkok: Kobfai Publishing Project, s. 159-160.

[6]Michael Kelly Connors. (2003). Democracy and National Identity in Thailand, London: RoutledgeCurzon, s. 6. 

[7]Dennis Walker, s. 139.