Ve Nikki Haley pes etti! Gözün aydın olsun Donalp Trump / And Nikki Haley caved! Good luck Donald Trump

Mehmet Özay                                                                                                                            07.03.2024

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Cumhuriyetçi Parti başkan aday adaylarından Nikki Haley, dün yani, Salı günü yapılan bölge seçimlerini kaybetmesi üzerine yarıştan çekildiğina açıkladı.

Böylece, Cumhuriyetçi Parti içinde başkan aday adayı belirleme sürecinde nihayet, ilk önemli sonuç ortaya çıkmış oldu.

Geçtiğimiz hafta sonu Michigan’da başlayan ve Salı günü sora eren parti içi adayı belirlemede bir dizi seçim bölgesindeki yarışlardan sadece, Vermont (Washington) etabını kazanan Nikki Haley pey diyerek yarıştan çekildi.

Bugüne kadar yapılan 15 seçim bölgesindeki başkan adayı belirleme seçimlerinin 14’ünü kaybeden, Güney Caroline eski valisi ve ABD’nin Birleşmiş Milletler eski büyükelçisi Nikki Haley, Kasım ayında yapılacak olan başkanlık seçimlerine, Cumhuriyetçi Parti adayının Donald Trump olduğunu gizli/açık kabul etmiş oldu.

Trump’ın Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinde önünü açan bu karar kadar, belki de daha önemlisi, ABD Yüksek Mahkemesi’nin Trump’la ilgili olarak geçen gün verdiği karar oldu. Mahkeme, karşı karşıya kaldığı 91 dava sürecine rağmen, Trump’ın seçimlere katılabileceğine hükmetti...

Haley çekildi

Nikki Haley’in seçilme umutlarını sona erdiren, rakibi Donald Trump’un Kuzey Caroline’da kazanması oldu.

Aslında yarış, Şubat’ın son günlerinde Güney Coraline’daki seçimden sonra bitmişe benziyordu...

Çünkü Trump o seçim zaferinin ardından Haley’in kampanya sponsörlerinin artık destek vermemesi gerektiğini, tüm gücün Demokratlar’a karşı yapılacak yarışta kullanılması gerektiğini ileri sürmüştü.

Biraz gecikmeli de olsa, sponsörler Trump’ın dediğine gelmiş oldu.

Haley yarıştan çekilmekle birlikte, şimdiden Trump’un başkan adaylığına doğrudan destek vermekten çekindiğini ifade etmesi gayet önemliydi.

Cumhuriyetçi seçmen Biden’ı destekler (mi?)

Daha önce kaleme aldığımız bir yazıda, Demokratlar içerisinde Trump’a yönelik tepki nedeniyle yapılan, başkan aday adaylığı seçimlerinde Haley’e destekleyen kesimler ile Trump’a destek verenler arasında sosyo-ekonomik ve eğitim gibi alanlarda önemli ayrışmanın olduğuna değinmiştik.

Ve buna, şayet Trump çekincesi bu ölçüde devam ederse, Kasım’daki seçimlerde Cumhuriyetçi seçmenin bir bölümünün Demokratlara oy vermesi halinde, Joe Biden’ın seçimi rahat kazanabileceğini dile getirmişti.

Buna dair iki gelişme gayet dikkat çekicidir...

İlki, Nikki Haley dün yaptığı açıklamalar arasında, böylesi bir gelişmeyi ima eden cümlelere yer verdi. İkincisi, devlet başkanı Joe Biden, Cumhuriyetçiler içerisindeki Trump memnuniyetsizlere kucak açacak şekilde, “kampanyamızda onlara yer var!’ ifadesidir. 

Hiç kuşku yok ki, birbirine destekleyen bu her iki yaklaşım da, Trump adına olumsuz bir gelişme olarak düşünülmelidir.

Bu nedenle, Trump’tan seçime kadar Cumhuriyetçi parti içerisinde bütünleşmeyi sağlayacak adımlar atması konusunda girişimler olacağını tahmin etmek münkün.

Ancak, Trump böylesine rasyonel bir parti içi politikayı ne kadar gerçekleştirebilir bunu kestirmek güç. Bunu ancak, o gün geldiğinde göreceğiz.

Bugünkü durumda, Haley’in açıklaması ve “şimdi, Trump parti içinde kendisini destekleyemenlerin desteğini almak zorunda” şeklindeki ifadesi, Trump’a yönelik kayda değer çekincenin devam ettiğini göstermesi bakımından gayet önemli.

Trump ve demokrasi

Trump’la ilgili değerlendirmelerde, başkan Joe Biden’ın açıklamaları gayet keskin ve net....

Trump’a yönelik bu tür değerlendirmelerin ve tepkilerin nedeni, “intikamcı bir söylem” izlemesi ve “demokrasiyi ortadan kaldırmaya kendini adamış” olmasından kaynaklanıyor.

Biden daha da ileri giderek, “bizi kaos, bölünme ve karanlığa götüren Trump’a izin mi vereceğiz?” ifadesiyle, geniş Amerikan toplumunun kendine gelmesine bir tür davette bulunuyor.

Ve kanımca, bu ifadeleri Kasım ayında yapılacak seçimlerde, Amerikan halkının siyasi kararını rasyonel bir şekilde yapmasına davet olarak görmek gerekiyor.

Demokrasi tehdit altında (mı?)

Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı belirleme sürecinde gelinen nokta,  hem Cumhuriyetçi Parti’nin hem de, genel anlamıyla ABD demokrasisinin gayet önemli açıklarla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.

Sorun, standart seçim süreçleriyle bağlantılı değil...

Aksine, demokratik kuralların ve kurumsal işleyişlerin, Trump gibi bir siyasetçi tarafından göz ardı edilerek, ülke demokrasi geleneğinden uzaklaşılması noktasında ortaya çıkıyor.

Bu durum, kalkınmış bir ülke ve yerleşik demokratik kültüre sahip bir toplumda kabul edilebilir bir nosyon olarak gözükmediği aşikâr.

Daha önceki yazıda da dile getirdiğim üzere, bizzat Trump’ın ortaya koyduğu politik söylem ve eylem ile kendisine yöneltilen eleştirilerin karakteristiği, bize sanki üçüncü dünya politikacısıyla karşı karşıya kaldığımız izlenimi uyandırıyor.

Bu durum, demokrasinin beşiği Anglo-Sakson ülkelerinin önde geleni ABD’de, siyaset dünyasının ve genel itibarıyla toplumun düne kadar eleştirdiği, üçüncü dünya politikacıları nosyonuyla bizatihi, kendi toplumsal ve siyasal evrenlerinde karşı karşıya geldiklerine işaret ediyor.

Trump gerçeği

Cumhuriyetçi parti içi yarışın sanılanın aksine, gayet erken bir süreçte sona ermesi akıllara farklı görüşleri getiriyor.

Bunlardan ilki, Trump’a yönelik var olan tüm tepkilere rağmen, siyasette varlığını sürdürebilecek bir alt yapıya sahip olduğunu ortaya koyuyor.

Bir diğer görüş, Trump’ın velev ki, 91 davaya konu olmasına rağmen, seçmenin bu hususları göz ardı etmesini sağlayan diğer bazı hayati konular bulunuyor.

Nihayetinde, var olan bu durumu, ABD toplum ve siyasal yaşamının gerekleri olarak kabul etmek ve Amerikan demokrasisinin özellikleri içerisinde değerlendirmek gerekiyor.

 https://guneydoguasyacalismalari.com/ve-nikki-haley-pes-etti-gozun-acik-olsun-donalp-trump-and-nikki-haley-caved-keep-an-eye-out-for-donald-trump/