Açe’nin Önde Gelen Alimlerinden ‘Abuya Muhibbuddin Wali’ Vefat Etti

Mehmet Özay - 8 Mart 2012

Açe’nin önde gelen alimlerinden Abuya Prof. Muhibbuddin Muhammad Wali dün akşam (7 Mart, Çarşamba) saat 10 sularında Banda Açe’de vefat etti. Rahatsızlığı dolayısıyla birkaç gündür hastanede yatan Abuya 20. yüzyıla tanıklık eden alimlerin başında gelen Abuya Muhibbuddin Muhammad Wali, sadece Açe’de değil, Cava’da ve Malezya’da da tanınan bir alimdi.
Gene bir gece yarısı mesajı gene bir vefat haberi... Dün gece saat 1.30 sularında aldım vefat haberini Abuya’nın. Geçen hafta dört Malay dostu Açe’ye uğurlarken, “Aman Abuya Muhibbuddin Wali”ye uğramadan gelmeyin diye tavsiye etmiştim. O dostlar, bugün cenazesinde buluştular onunla. Allah Rahmet eylesin...
17 Aralık 1936 yılında dünyaya gelen Muhibbuddin Wali, ilk eğitimini, 20. yüzyıl ilk yarısından itibaren Açe ilim çevreleri arasında önemli bir yer edinen babası Teungku Syeikh H. Muhammad Waly Al-Khalidy Al-Syafi’i’den aldı. Akabinde, babasının tavsiyeleri doğrultusunda eğitimini Al-Azhar’da sürdürdü. Bir dönem, merkezi parlamento da milletvekili olarak da görev yapan Abuya, dini irşad başta olmak üzere halkla ilişkisini koparmadı. Bu çerçevede, on yıl boyunca her Cakarta’da meşhur İstiklal Camii’nde Pazar sohbetlerine devam eden Abuya, bu sohbetlerin bir hasılası olarak iki ciltlik ‘Syarah al-Hikam’ adlı eseri yayınladı. Bu eserin aynı zamanda, Malezya’da da basımı yapıldı ve ilgili çevrelerce yakından biliniyor. Fıkıh Usulü Profesörü olan Abuya, 1970 yılında “The Roots Theoretical Bases of Islamic Law Section” adlı çalışmasıyla Doktora unvanı aldı.
1970-76 yılları arasında Cakarta’da IAIN Şerif Hidayatullah Yüksek İslam Enstitüsü’nde, 1988-1993 yılları arasında Cakarta’da Kur’an Enstitüsü’nde, 1992 yılında Malezya İslam Üniversitesi’nde hocalık yaptı. 1983-88 yılları arasında parlamento üyeliği yapan Abuya, aynı zamanda, çeşitli İslami organizasyonlarda da görev aldı. Bunlar arasında, 1979-1982 yılları arasında Endonezya İslam İrşad Meclisi Başkanlığı da bulunuyor.
Abuya ile tanışıklığım 2005 yılına dayanıyor. Tsunamide Acun bölgesindeki evi sular altında kalan Abuya, Kota Baro Camii’ni ait mekânda mütevazi yaşamını sürdürüyordu. İlk görüşmenin akabinde oğullarından Rahmat’ında yardımlarıyla kendisini müteaddit defalar ziyaret etmiş ve çeşitli konularda görüşlerine başvurmuştum. Açe’nin 16. yüzyıldaki önemli alimlerinden Şemseddin Sumatrani’nin mezarının Malaka’da olduğu bilgisini kendisinden almıştım. İlerlemiş yaşına rağmen, yetişkin hocalardan oluşan özel gruplarla derslerine devam ediyordu. Abuya Muhibbuddin Wali, Açe siyaset çevrelerinin de büyük hürmet duyduğu bir alimde. Özellikle, son dönemde Açe’deki siyasi gelişmelere paralel olarak bu yönde oynadığı rol yakından biliniyor. Örneğin, Hasan di Tiro’nun 11 Ekim 2008 tarihinde Açe’ye dönüşünde Tiro’ya eşlik eden ekipte yer alıyordu. Akabinde, önemli toplantılarda kendisini gördüğümüz Abuya, bir anlamda Açe tarihinde yönetim çevreleri ve ulema arasındaki ilişkinin devamı mahiyetinde bir rol üstlendiğini söyleyebiliriz. Bu ilişkinin mahiyeti, aynı zamanda, Açe Özgürlük Hareketi’ni farklı yorumlama çabası içindekilere verilmiş bir cevap olduğuna kuşku yok.
Kendisini en son geçen Ağustos ayında Banda Açe’de Lamreung’daki evinde ziyaret etmiştim. Pazar günü erken saatler olmasına rağmen, kendisini evinin hemen yanıbaşındaki mescidde yetişkin hocalara ders verirken bulmuştum. Dersin bitmesini beklemiş ve akabinde daveti üzerine evine geçmiştik. Burada kendisiyle çeşitli konuları içeren iki saate varan mülâkat gerçekleştirmiştim. Abuya’ya ile bu sohbette, Malay dünyasındaki geleneksel İslami eğitim kurumlarının mevcut durumu üzerine de görüş alışverişinde bulunmuş ve yakın bir gelecekte bölgenin önemli liderlerini biraraya getirecek bir toplantı için destek istemiştim. Bunun hayırlı bir çalışma olacağını vurgulamış ve destek vermişti. Söz konusu bu görüşmeyi en kısa sürede Endonezyaca olarak yayınlamayı umuyorum. 
Kendileriyle görüştüğüm Açeli dostlar, Abuya’nın vefatının Açe için önemli bir kayıp olduğunu ifade ediyorlar. Nakşibendi ekolünün devam ettiricisi olarak da tanınan Abuya’nın yüzyılda bir gelen ender şahsiyetlerden olduğu pek çok kişi tarafından dile getiriliyor.
Abuya Muhibbuddin Wali’ye Allah’tan Rahmet diliyorum.

http://www.dunyabulteni.net/?aType=haber&ArticleID=200921