Mehmet Özay 22.11.2021
Eyalet parlamentosunun toplam 28 sandalyesinden 21’ini
kazanan BN koalisyonu, aynı zamanda eyalet başbakanı’nı da (chief minister)
çıkarmış oldu. Bu çerçevede, Sulaiman Mohd. Ali, eyalet parlamentosunda Pazar
günü oturumla Malaka eyalet başbakanı olarak atandı.
Kalan 7 sandalyeden 5’ini Umut Koalisyonu (Pakatan
Harapan-PH), 2’sini ise Ulusal İttifak (Perikatan Nasional-PN) aldı.
Kazanılan bu başarı, BN çevrelerinde önümüzdeki yıl
içerisinde yapılmasına kesin gözüyle bakılan genel seçimler için önemli bir
doping etkisi yaptığını söylemek mümkün.
Kısaca kazanan ve kaybedenlere bakmakta yarar var.
Kazananlar
Seçimin en önemli kazananı UMNO olduğuna kuşku yok. UMNO genel başkanı
Ahmed Zahid Hamidi, seçim sonuçlarının kesinlik kaşanmasının ardından yaptığı
açıklamada, Malaka seçmeninin yeniden BN koalisyonuna yöneldiğini ifade etti.
Bunun yanı sıra, UMNO ile BN ittifakını oluşturan etnik Çin ve etnik Hint
partileri MAC ve MIC de Malaka’da tek tek girdikleri kendi seçim bölgelerinde
başarılı oldular.
MAC ve MIC’ın geçtiğimiz ulusal ve eyalet seçimlerindeki performansları bu
iki partinin giderek kan kaybettiği şeklinde yorumlanmıştı. Bugün ise, elde
edilen bu partilerin hem BN ittifakı içinde UMNO’ya karşı daha eşitlikçi bir
ittifak kurulması için ellerine yeni bir koz verdiğini söyleyebiliriz.
Kaybedenler
Malaka seçimlerinde kaybedenler ise başka Halkın Adaleti Partisi (Partai Keadilan Rakyat-PKR) olmak üzere
Umut Koalisyonu ile Muhyiddin Yasin’in başında bulunduğu PN koalisyonu içinde
yer alan Malezya İslam Partisi (Parti
Islam SeMalaysia-PAS) bulunuyor.
Enver İbrahim’in lideri olduğu PKR’ın eyaletteki 11 seçim bölgesinin
hiçbirinde başarılı olamaması ise, parti adına büyük bir hayal kırıklığı olarak
değerlendiriliyor. PKR’la birlikte Umut Koalisyonu içinde yer alan Demokratik
Eylem Partisi (Democratic Action Party-DAP)
4 seçim bölgesinde Emanet Partisi (Partai Amanah) ise 1 seçim bölgesinde
başarılı olabildi.
Seçim öncesinde BN ve PH arasında önemli bir yarışın
olacağı yönündeydi. Seçimde belirleyici unsurlardan birinin katılım oranı
olacağı görüşü, katılımın yüzde 61’de kalmasıyla haklılık kazanmış gözüküyor.
Yüzde 40’lık gibi gayet yüksek sayıda seçmenin sandık
başına gitmemesinde kovid-19 salgın korkusu olduğunu dikkate almakla birlikte, seçmenin
özellikle PKR başta olmak üzere, Umut Koalisyonu’nu oluşturan ittifak
partilerine yönelik küskünlüğü olarak da yorumlamak mümkün.
Küskünlük diyoruz, çünkü 2018 Mayıs seçimlerinde eyalet
parlamentosunda azınlık hükümeti kuran Umut Koalisyonu bugün o başarısının çok
çok uzağında bulunuyor.
Ortaya çıkan bu başarısızlığı PKR, DAP ve Emanet
Partisi’nin başarısızlığı olarak yorumlamak mümkün olduğu gibi, 24 Şubat 2020
sivil darbesinin de etkisinin hâlâ devam etmekte olduğunu iddia edebiliriz.
Bu darbenin ardından, sadece ulusal hükümet kaybedilmekte
kalmamış, Perak, Kedah ve Malaka gibi eyaletlerde de milletvekili
transferleriyle yönetim el değiştirmişti.
UMNO’da yüzler gülüyor
Bu sonuçlar hiç kuşku yok ki, hem Malaka eyaleti hem de ulusal iktidarı
elinde tutan UMNO’da morallerin yerinde olduğunu gösteriyor.
Bununla birlikte, Malaka’daki seçim zaferinde özellikle genç nesile şans
tanınması, UMNO içerisinde gizli/açık bir reform çabasının da olduğunu ortaya
koyuyor. Bunun, önümüzdeki süreçte hem parti yönetiminde, hem de yerel ve
ulusal düzeydeki seçimlere nasıl yansıyacağı ise merak konusu.
UMNO’da ortaya çıkmaya başlayan yenilik sürecindeki istikrarın partinin
başarısında belirleyiciliği olacağına kuşku yok. Bununla birlikte, Umut
Koalisyonu muhalefet bloğunda yaşanan gerilimlerin; Dr. Mahathir Muhammed ve
Muhyiddin Yasin’in ayrışmasının; PAS’ın uzunca bir süredir istikrarlı bir
siyaset izlemekten yoksun oluşu gibi faktörlerin UMNO için avantaja dönüştüğünü
gösteriyor.
Öte yandan, özellikle Malay seçmenin, çok daha kurulu bir yapı izlenimi
veren ve devlet imkânlarını kendilerine kazanım olarak dönüştürebilen UMNO’ya
destek vermeye yeniden başlamalarına da şaşmamak gerekir. Malaka seçimlerine
“refah için istikrar” sloganıyla giren UMNO ve ittifak ortakları öyle gözüküyor
ki, halkın nabzını tutabilmiş.
Birleşik Malay Ulusal Organizasyonu’nun (United Malay National Organization-UMNO) omurgasını oluşturduğu ve
bünyesinde, başta Malezya Çin Partisi (Malaysia Chinese Association-MCA)
ile etnik Hint partisi Malezya Hint Kongre Partisi (Malaysia Indian Congress-MIC)
olmak üzere irili ufaklı diğer bazı siyasi partileri de barındıran BN, önümüzdeki
yıl yapılacak seçimlerde yeniden iktidar olmayı gözüne kestirmiş durumda.
Reform süreci ve siyasal kırılmalar
2018 yılı Mayıs ayındaki 14. genel seçimlerde 61 yıllık iktidarını Umut
Koalisyonu’na (PH) kaptıran BN, iki yıl dolmadan 24 Şubat 2020’de gerçekleşen
sivil darbenin ardından, yine ulusal siyasette belirleyici olmaya başlamıştı.
Bu çerçevede, federal sultan tarafından 1 Mart 2020’de başbakanlığa atanan Muhyiddin
Yasin’in başında olduğu Ulusal İttifak (PN) hükümetine en büyük desteği veren
parti UMNO’ydu.
UMNO’da parti içi liderlik çekişmesi, öte yandan UMNO ve Muhyiddin Yasin
arasında yaşanan siyasi güç çekişmesi sonunda, Muhyiddin Yasin istifa ederken federal
sultanın UMNO içinden yeni bir ismi başbakan olarak atamasıyla UMNO gizli/açık
iktidara taşınmış oldu.
Malaka seçimlerinde Ulusal Cephe (Barisan Nasional-BN),
Umut Koalisyonu (Pakatan Harapan-PH) ve Ulusal İttifak (Perikatan
Nasional-PN) adlı üç koalisyon grubu arasında geçen yarışda BN’in başarısına
karşılık, bir önceki dönem iktidarı oluşturan PN ile Enver İbrahim’in başında
bulunduğu PH büyük bir hayal kırıklığı yaşadığı.
Malaka eyalet seçimlerinin büyük bir başarıyla
kazanılması, ulusal iktidarı oluşturan UMNO merkezli BN hükümetinin benzer bir
seçime konu olacak Sarawak Eyalet seçimleri için umutlu olmasını sağlıyor. Ancak
önümüzdeki süreçte en önemli tartışmanın muhalefet kanadında yaşanması
bekleniyor.
Ülkeyi reform sürecine taşıma konusunda istekli ve
kararlı olan muhalefet eyalet seçimlerinin yanı sıra, önümüzdeki yıl yapılacak
genel seçimlerde seçmeni ikna edebilmek için yeni seçim plânlamalarına ihtiyaç
duyduğuna kuşku yok.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder