Mehmet Özay 05.04.2025
Sabık başkan Yoon Suk Yeol’un
görevden alınmasına yönelik olarak Anayasa Mahkemesi’nde devam eden davada
yargıçlar dün yani, 4 Nisan günü yapılan oturumda olumlu karar verdi.
Başkan Suk Yeol geçen yıl, “devlet
karşıtı güçlerin ortadan kaldırılması” amacıyla ilân ettiği sıkıyönetim kararıyla,
anayasaya aykırı hareket ettiği gerekçesiyle muhalefet partisi tarafından
açılan davada, Anayasa Mahkemesi’nde sekiz yargıç oy birliğiyle Suk Yeol’un görevinden
azline karar verdi.
Mahkeme, 64 yaşındaki Suk Yeol’un
savunmasında, sıkıyönetim ilânını, “muhalefet partisinin parlamentodaki bazı
girişimlerini gerekçe göstermesi”ne karşılık yasal girişimlerin mevcut olduğuna
dikkat çekerek, sıkıyönetim kararının anayasaya aykırılığına vurgu yaptı.
Alınan kararın ardından uzmanlar,
“Güney Kore’deki güçlü demokrasi”nin varlığına vurgu yapıyorlar.
Tarihi tekerrür (!)
Meslekten savcı olan Suk Yeol, 2017
yılında dönemin devlet başkanı Park Geun-hye hakkında açılan yolsuzluk davası
sonucu görevinden azl edilmesi ve hapis cezası almasında oynadığı rolle
hatırlanıyor.
2021 yılında, görevinden ayrılıp
muhafazakâr Halk Gücü Partisi (People Power Party-PPP) kadrolarına
katılan Suk Yeol, 2022’de yapılan seçimlerde az bir farkla da olsa başkan adayı
seçilmişti.
3 Mayıs 2022’den itibaren başkanlık
görevinde bulunan Suk Yeol, 14 Aralık’ta görevinden uzaklaştırılırken dün yani,
4 Nisan Cuma günü Anayasa Mahkemesi’nin aldığı kararla, beş yıllık görev süreci
dolmadan, üç yıldan daha az bir süre sonrasında görevini bırakmak zorunda
kaldı.
Krize giden yol
Başkanlık yarışını PPP önde bitirse
de, parlamentoda milletvekilliği çoğunluğunu elinde bulunduran Demokratik
Parti, yasama süreçlerinde belirleyici olması nedeniyle hükümetin yürütme
süreçlerinde krize neden olmuştu.
Başkan Suk Yeol’un, parlamentoda
alınan 25 yasa tasarısını veto etmek zorunda kalması, Demokratik Parti’nin
yasama süreçlerindeki gücünü göstermesi bakımından dikkat çekicidir.
Mahkeme’nin kararında, başkan
Suk-Yeol’un, 3 Aralık 2024 tarihinde anayasaya ve teamüllere aykırı olarak
aldığı sıkıyönetim kararının anayasaya aykırılığı, ülkede demokratik
teamüllerin dışına çıkılması ve halkın güvenini suistimal edilmesi, temel
nedenler olarak vurgu yapılıyor.
Mahkeme özellikle, “sıkıyönetim ilânı,
askeri birliklerin parlamentoya sevki, ulusal seçim komisyonunun basılması ve
politikacıların tutuklanmasına tevessül edilmesi sürüeçlerinde sabık başkan Suk
Yeol’u suçlu buldu.
Kararda, yaşanan toplumsal tepkiler
sonrasında, sıkıyönetim kararının altı saat sonra kaldırılmasının ardından, -gizli/açık
yapılan kitlesel gösterilere gönderme yapılarak, kamusal düzende kaosa neden
olduğu, ekonomi ve dış politikada sorunların ortaya çıkmasına yol açtığına
dikkat çekiliyor.
Özür diledi
15 Ocak’ta göz altına alınan ancak
bir mahkemenin kararı bozmasının ardından, 8 Mart’ta gözaltı süreci konutunda
göz hapsine çevrilen sabık başkan Suk Yeol, mahkeme kararının ardından
avukatları vasıtasıyla yaptığı açıklamada, kamuoyundan özür diledi.
Anayasa Mahkemesi’nin aldığı bu
kararından ardından, Suk Yeol hakkında açılan davanın devam edeceği ve azami
idam veya ömür boyu hapis cezasının da dahil olduğu bir cezaya
çarptırılabileceğine vurgu yapılıyor.
Suk Yeol, 25 Şubat’ta yapılan
duruşmada ise, hakkında açılan görevden uzaklaştırma kararının muhalefetin bir
kumpası olduğunu ileri sürmüş ve muhalefeti “demokratik yollarla seçilmiş
başkanı görevden uzaklaştırma” iddiasında bulunmuştu.
Buna ilâve olarak sabık başkan Suk
Yeol, muhalefetin parlamento çalışmalarını engellediği, siyasi reformları
yaptırmadığı, üst düzey bürokratların azl edilmesine çalıştığı, bütçe
kısıtlamaları vb. süreçlerle ulusal güvenliği muhalif hareket ettiği gibi nedenleri
gündeme taşımıştı.
Seçim süreci
Anayasa mahkemesinin aldığı karar
sonrasında, başbakan Han Duck-soo geçici olarak başkanlık görevini üstlenirken,
önümüzdeki iki ay içerisinde genel seçimler yapılması bekleniyor.
Güney Kore, bir yandan iç siyasal
ve ekonomik kriz, öte yandan ABD’de Trump’ın küresel ticaret savaşlarından
payını alırken, ülkede istikrarın tesisinin, altmış gün içinde yapılması
beklenen seçim sonrasına kaldı.
Seçimin iktidardaki ile muhalefet
partisi liberal Demokratik Parti arasında geçmesi bekleniyor. 2020 yılında
yapılan seçimde liberal Demokratik Parti az bir farklı seçim yarısını
kaybetmişti.
Yapılan kamuoyu yoklamaları,
muhalefetteki Demokratik Parti başkanı Lee Jae-myung’un önde olduğunu
gösteriyor...
Demokrasinin tesisi
Sabık başkan Suk-yeol, geçen 3
Aralık’ta ilân ettiği sıkıyönetim kararının ardından, parlamentodaki muhalefet
bloğunun hükümetin işleyişine yönelik çeşitli engellemeleri olduğu
belirtilmişti.
Bu gelişmenin ardından, Suk-yeol’un
mensubu bulunduğu muhafazakâr Halk Gücü Partisi (People Power Party-PPP)
içerisinde de hareketlenmeler yaşanmış ve süreçte özellikle, parti genel
sekreteri Han Dong-hoon kayda değer rol oynamıştı.
Eski Savcı Yoon Suk Yeol, üç yıl
gibi kısa süre içerisinde PPP’den başkan adayı olarak 2022’deki seçimi az bir
farkla da olsa kazanmıştı.
Böylece, Suk Yeol’a karşı anayasa
mahkemesinin aldığı görevden uzaklaştırma kararı, Güney Kore siyasal tarihinde
ikinci vaka olarak kayıtlara geçti.
Daha önce, 2017 yılında dönemin
devlet başkanı Park Geun-hye hakkında açılan yolsuzluk davası sonrasında
görevinden azl edilmişti.
Bugün görevinden alınan Suk Yeol,
2017 yılında savcı sıfatıyla Park Geun-hye’nin görevinden uzaklaştırılmasında
önemli rol oynamıştı...
Anayasa Mahkemesi’nin azl
kararlarında, en az altı üyenin oyu gerekiyor. Dünkü alınan kararda mahkemenin
sekiz üyesininin onay vermesi, sabık başkan Suk Yeol’un görevini kötüye
kullandığı konusunda herhangi bir şüphenin olmadığını ortaya koyuyor.
Güney Kore’nin önümüzdeki aylarda
önemli bir süreç yaşayacağına kuşku yok. Bir yanda seçim hazırlığı, öte yanda
Trump’ın ilân ettiği gümrük tarifesi başkanlık görevini geçici olarak üstlenen
başbakan Han Duck-soo’nun öncelikleri arasında yer alıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder