UMNO’da çalkantı devam ediyor: Başkan Ahmed Zahidi Hamid istifa etti / Political turmoil in UMNO: President Ahmad Zahidi Hamid resigned

Mehmet Özay                                                                                                                         18.12.2018

foto:Malaymail.com

Malezya’nın köklü partisi Birleşik Malay Ulusal Organizasyonu (UMNO) genel başkanı Ahmed Zahidi Hamid istifa etti. Bu istifa, 9 Mayıs’ta yapılan 14. genel seçimlerinin ardından UMNO’da üst üste yaşanan çalkantıların bir yenisi anlamı taşıyor.

1957 yılından 2018 yılı Mayıs ayına kadar ülkeyi aralıksız 61 yıl boyunca yönetmiş olan Ulusal Cephe (Barisan Nasional) koalisyonunun omurgası UMNO’da başkan Ahmed Zahidi istifasına gerekçe olarak, parti tabanından gelen tepkiler ile federal meclisteki milletvekillerinin partiden ayrılmaları gösteriliyor.

Son 8 ayda ikinci istifa

Ahmed Zahidi Hamid, bugün verdiği istifa kararının ardından, yerine yardımcısı ve Negeri Sembilan eyaleti eski başbakanı Muhammed Hasan’a devrettiğini açıkladı.

Bu istifa, 9 Mayıs seçimlerinde muhalefet bloğu Umut Cephesi’nin (Pakatan Harapan) iktidarı ele geçirmesinden bu yana partide ikinci başkanın değişmesi anlamı taşıyor. yaşaman seçim hezimetinin hemen ertesinde başbakanlık koltuğunda oturan ve aynı zamanda UMNO genel başkanlığı görevini yürüten Necib bin Rezzak parti başkanlığından istifa etmişti.

UMNO’da yeniden yapılanma (!)

Necib bin Rezzak’ın istifasına rağmen, 2009 yılında bizzat kendisinin kurduğu ve başında bulunduğu, 1 Malezya Kalkınma Fonu’ndaki (1MDB) uluslararası boyuta ulaşan yolsuzluklar nedeniyle hakkında açılan yolsuzluk davaları hiç kuşku yok ki, UMNO’nun on yıllar boyunca sahip olduğu meşruiyetine gölge düşürmesi ile de dikkat çekiyordu.

Bu istifanın ardından partiyi yeni dönemde kimin omuzlayacağı tartışmaları sürerken yapılan parti içi seçimlerde genç kadroların yerine statükocu çevreleri temsil eden UMNO eski genel başkan yardımcısı ve içişleri bakanı Ahmed Zahidi Hamid parti başkanlığına seçilmişti.

Aradan geçen süreçte partinin nasıl bir siyasi rol oynayacağı ve nasıl bir yapılanma sergileyeceği konusundaki belirsizlik partililer ve milletvekilleri arasında huzursuzluğa yol açmıştı.

Parti değiştirme ve siyaset ahlakı

Federal meclisteki bazı UMNO milletvekillerinin partiden ayrılarak iktidar partilerine geçmesi parti içinde huzursuzlukların geldiği noktayı göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Partiden kopuşların devam etmesi karşısında Ahmet Zahidi istifa etmek suretiyle bu sürece bir son vermeyi amaçladığını açıkladı.

Malezya siyasetinde milletvekillerinin parti değiştirmesi yeni bir olgu değil. Bu geleneği özellikle seçim arefesinde veya özellikle hemen seçimden sonra uygulama taktiğinin son örneğine 9 Mayıs’ta tanık olunmuştu.

Bugün başbakanlık koltuğunda oturan Dr. Mahathir 22 Kasım’da yaptığı açıklamada UMNO ve Malezya İslam Partisi’nin (PAS), Umut Koalisyonu’nun seçimi kazandığının kesinleşmek üzere olduğu saatlerde, iktidarı kaybetmeme adına bazı milletvekillerini kendi saflarına çekmeye çalıştıklarını açıklamıştı.

Benzer bir açıklama daha önce Enver İbrahim tarafından da yapılmıştı. Enver İbrahim, kendisinin hapishanede bulunmasına rağmen seçim akşamı başbakan Necib bin Rezzak ve yardımcısı Ahmed Zahidi Hamid’in kendisini aradığını söylemişti.

UMNO yolsuzluklar üzerine gidemedi

UMNO’nun kan kaybetmesinde sadece iktidarı yitirmesi değil, yaşanan yolsuzluklar nedeniyle geniş kamuoyu nezdinde yaşadığı ve halen yaşamakta olduğu itibar kaybının önemi küçümsenemez. Bunun en önemli göstergelerinden biri, yukarıda da dikkat çektiğim üzere sabık Başbakan’ın maruz kaldığı yolsuzluk yargılamalarıdır.

Sadece başbakanın değil, 1MDB sürecine karışmış partililer ve bürokratların da birbiri ardı sıra mahkeme koridorlarında görülmelerinin kamuoyunda oluşturduğu tepki, UMNO milletvekillerinin bu açmazdan bir çıkar yol aramalarına neden oluyor.

Parti içerisinde yenilikçi ve statükocu ayrışmasında yenilikçilere yer tanınmamasının, partinin yeniden yapılanma sürecine vurulan en önemli darbe olduğuna kuşku yok.

Sabık başbakanın yolsuzlukla suçlanması karşısında, bu süreçte partinin de şu veya bu şekilde yer aldığı yönündeki açıklamaları karşısında partiden “bizden kop” mesajları, en azından şu ana kadar karşılık bulmadı.

Ayrıca, bu kritik dönemde parti yönetimini üstlenen Ahmed Zahidi Hamid’in partiye yeni bir rol biçme düşünce, hedef ve becerisinden yoksun olması seçilmiş bazı milletvekilleri arasında tepkiye neden oldu ve örneğin 14 Aralık’ta altı milletvekili partiden bu gerekçeyle istifa ettiklerini açıkladılar.

Bu altı milletvekili adına yapılan açıklamada Ahmed Zahidi Hamid’in istifa etmemesi halinde on milletvekilinin daha partiden kopacağı uyarısı yapılmıştı. Bu uyarılar, daha birkaç gün öncesinde kimse beni partiden istifaya zorlayamaz diyen Ahmed Zahidi’nin istifasını getirdi.

UMNO’nun yeni siyasete ihtiyacı var

61 yıllık iktidarını kaybetmiş olan UMNO’nun öyle kısa sürede kendini toparlaması beklenmiyor. Bunun birkaç nedeni var. İlki, parti böylesi bir süreci tarihinde ilk defa tecrübe ediyor ve bu sürecin üstesinden gelebileceği beyin ve kurumsal yapılaşmadan yoksun.

Öyle ki, partinin beyni konumundaki ak saçlıların -ki bunlar arasında en başta, Dr. Mahathir Muhammed bulunuyor(du)- bir bölümünün zaten partiden ayrıldılar. Gerek seçim öncesinde, gerekse sonrasında Dr. Mahathir’i takip eden diğer bazılarından sonra partide birliği sağlayabilecek bir otorite boşluğu ayan beyan ortada.

İkincisi ise, düne kadar parti lider kadrosuna itaati öncellemiş UMNO’da üst kadro ve ak saçlıların dağılmasının ardından parti kadrolarının kime nasıl itaat edeceği sorunsalı nüksetmiş bulunuyor.

Üstüne üstlük on yıllarca böylesi bir hiyerarşik parti yapılaşması tecrübesine sahip UMNO’da alt tabakalar ve gençler arasında siyasi birikimi ve cesareti ile öne çıkabilecek bir grubun varlığı da -en azından şimdilik- ortada gözükmüyor.

UMNO bugün ne yapmalı sorusu cevap bekliyor. UMNO üst yönetimi, önce nerede hata yaptıklarını anlamalılar. Bu bağlamda, en geç dönem olarak 2013 yılından başlanması uygun olacaktır.

Öyle ki, Ulusal Cephe’nin federal mecliste üçte ikilik çoğunluğu kaybettiği ve hatta bazı matematiksel oynamalarla muhalefetin seçim zaferini kaçırdığı 2013 seçimlerinin hemen sonrasında partinin yanlış yönetilmekte olduğunu gizli-açık gündeme getiren Dr. Mahathir sözünü ne dönemin başbakanı Necib bin Rezzak ne de parti üst kurullarına dinletebilmişti.

Aynı Dr. Mahathir bugün başbakan koltuğunda oturuyor. 93 yaşındaki kurt politikacı Dr. Mahathir sadece Malezya siyasetine değil, dünya siyasetine örnek olarak geçecek liderlik profilini çizmeye devam ediyor.

Bugün sadece 1MDB yolsuzluğuyla değil, diğer bazı suçlamalarla da soruşturmalara maruz kalan sabık Başbakan Necib bin Rezzak, 2009 yılında başbakanlık koltuğuna oturduğunda verdiği reform sözlerini unutup, partinin statüko yanlısı politikalarına devam konusunda ikna edilmesi hem kendisi hem de partisi için yıkımı getirdi.

9 Mayıs seçimleriyle yaşanan süreç, bir Doğu Avrupa ülkesinde olsaydı, devrim niteliğinde bir değişim olarak anılmayı hak ederdi.  Ancak bu değişim, Malezya gibi ‘mülayim’ bir toplumda görece sakin bir formda devam eden bir siyasi geçiş sürecine konu oluyor.

UMNO yönetimi, 8 Aralık’taki gibi milliyetçi politikalar üzerine oynayarak meydanlara inmek yerine, partinin içini düzenlemeye bakmalıdır. 9 Mayıs seçim mağlubiyeti 1946 yılında kurulan partinin sonu anlamına gelmiyor.

Ancak partini Malezya siyasetinde yeniden sağlıklı bir yer edinebilmesi için önemli bir çaba ve gayrete ihtiyaç var. Bu da, değişim talep eden Malezya toplumunu ve siyasetini yeniden anlama çabası ve buna göre partide ‘reform’ çabalarına bir an önce başlanmasını gerekli kılıyor.

http://guneydoguasyacalismalari.com/2018/12/18/umnoda-calkanti-devam-ediyor-baskan-ahmed-zahidi-hamid-istifa-etti-political-turmoil-in-umno-president-ahmad-zahidi-hamid-resigned/